Na stronie Urzędu Zamówień Publicznych w dniu 31.05.2023 r. pojawiła się nowa opinia dotycząca zakupu leków w procedurze zamówienia w trybie z wolnej ręki, zgodnie z art. 214 ust. 1 5 Ustawy Pzp.
Tryb zamówienia z wolnej ręki jest trybem niekonkurencyjnym, gdzie do negocjacji zapraszany jest tylko jeden wykonawca. Aby zamawiający mógł zastosować ten tryb, muszą zostać spełnione przesłanki wskazane w art. 214 ustawy Pzp.
Opinia Urzędu Zamówień Publicznych dotyczy przesłanki opisanej w art. 214 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp, gdzie Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, w sytuacji, gdy ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Przesłanka wskazana wyżej dotyczy postępowań powyżej progów unijnych, jednak na podstawie art. 305 pkt 1 ustawy Pzp ma również zastosowanie w postępowaniach poniżej progów unijnych.
O wyjątkowej sytuacji mówimy wówczas, gdy wykracza ona poza normalne warunki życia gospodarczego i społecznego, i wymaga ona podjęcia natychmiastowych działań w następstwie zaistniałej sytuacji. Co więcej, ta wyjątkowa sytuacja ma nie wynikać z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, czyli ma być niezawiniona i niezależna od zamawiającego oraz niemożliwa do przewidzenia przez niego. Konsekwencją wystąpienia tej sytuacji jest konieczność natychmiastowego podjęcia działań niezbędnych do ograniczenia skutków tej nieprzewidzianej sytuacji, czyli wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia i nie jest możliwe zachowanie terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia.
Urząd Zamówień Publicznych bezpośrednio wskazał, iż zakup leku niezbędnego dla ochrony zdrowia i ratowania życia ludzkiego, jeżeli lek należy podać w jak najkrótszym czasie, może być przykładem zastosowania opisanej wyżej procedury zamówienia z wolnej ręki. Oczywiście Urząd zauważył również, że możliwość zastosowania powyższej przesłanki dotyczy tylko sytuacji nieprzewidzianych. Standardowo zamawiający muszą należycie zaplanować i przeprowadzić postępowania w trybach konkurencyjnych, w których również zakupują leki niezbędne do ochrony zdrowia i życia ludzkiego „standardowo” stosowane u danej placówce. Zamawiający jako podmiot profesjonalny świadczący usługi medyczne, w tym czynności związane z ochroną zdrowia oraz ratowaniem zdrowia i życia ludzkiego potrafi należycie zaplanować swoje zapotrzebowanie w zakresie środków farmaceutycznych niezbędnych do wykonywania tych czynności. Zdarzają się jednak sytuacje niespodziewane, których zamawiający działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć, a wymagane jest natychmiastowe podanie leku i wtedy zastosowanie może mieć opisana wyżej procedura zakupu leków.
Źródło: https://www.gov.pl/web/uzp
Opracowanie przygotowane przez:
Katarzyna Wójciga
Specjalista ds. zamówień publicznych, praktyk z wieloletnim doświadczeniem zarówno po stronie zamawiającego, jak i wykonawców.