Okiem Wykonawcy – Odwołanie

Środki ochrony prawnej pełnią bardzo ważną funkcję w całym systemie zamówień publicznych. To właśnie one chronią interes prawny podmiotów ubiegających się o udzielenie zamówienia, czyli wykonawców. Odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) to jedyny środek zaskarżenia decyzji zamawiającego i jednocześnie najczęściej stosowany środek ochrony prawnej w zamówieniach publicznych.

 Kto może wnieść odwołanie?

Odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej może wnieść wykonawca lub inny podmiot, który ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia oraz poniósł, lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.

Co może być przedmiotem odwołania?

Przedmiotem odwołania wnoszonego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej może być:

• niezgodna z przepisami czynność zamawiającego, podjęta w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, w tym na projektowane postanowienie umowy,
• zaniechanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, do której zamawiający był zobowiązany przepisami ustawy,
• zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, mimo że zamawiający był do tego zobowiązany.

Wniesienie odwołania może mieć miejsce na każdym etapie postępowania przetargowego, może w szczególności dotyczyć: niekonkurencyjnego opisu przedmiotu zamówienia, nieproporcjonalnie określonych warunków udziału w postępowaniu, wyjaśnień do SWZ, braku wezwania konkurenta do złożenia wyjaśnień dotyczącej rażąco niskiej ceny, odrzucenia oferty z postępowania czy też unieważnienia postępowania.

Termin na wniesienie odwołania

Termin, w jakim wykonawca składa odwołanie to:

• 5 dni, gdy postępowanie, którego dotyczy odwołanie, prowadzone jest w procedurze krajowej,
• 10 dni, gdy postępowanie, którego dotyczy odwołanie, prowadzone jest w procedurze unijnej.

Początkiem rozpoczęcia tego terminu jest powzięcie lub możliwość powzięcia wiadomości o okolicznościach, które stanowią podstawę jego wniesienia, może to być ogłoszenie postępowania i publikacja dokumentów zamówienia lub przekazanie informacji o wątpliwej czynności (np. opublikowanie wyjaśnień do SWZ).

W przypadku wniesienia odwołania na zapisy ogłoszenia o zamówieniu czy zapisy SWZ termin biegnie od dnia ich opublikowania na stronie internetowej prowadzonego postępowania. Jeśli odwołanie dotyczy odrzucenia oferty, termin rozpoczyna bieg od dnia przesłania informacji przez zamawiającego o dokonaniu tej czynności.

Terminy te wydłużają się o dodatkowe 5 dni, jeśli o kwestionowanej czynności zamawiający poinformował wykonawców w inny sposób niż za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Wpisowe

Aby odwołanie zostało wniesione skutecznie, wykonawca zobowiązany jest to wniesienia tzw. wpisu, a więc opłaty do odwołania, którą należy uiścić na rachunek Urzędu Zamówień Publicznych. Wysokość tej opłaty jest uzależniona od wartości zamówienia oraz jego rodzaju. W przypadku zamówień, których wartość jest mniejsza niż progi unijne wartość wpisu dla dostaw i usług wynosi 7 500 zł, zaś dla robót budowlanych 10 000 zł. W przypadku postępowań powyżej progów unijnych wartość wpisu dla dostaw i usług wynosi 15 000 zł, zaś dla robót budowlanych 20 000 zł.

Należy pamiętać, iż kwota wpisowego będzie zwrócona odwołującemu, jeśli Izba uwzględni odwołanie. W innym przypadku odwołujący nie uzyska zwrotu poniesionych kosztów, a dodatkowo zostanie zobowiązany do zwrotu kosztów prawnika zamawiającego, w zakresie wskazanym przez zamawiającego nie więcej niż 3 600 zł.

Jak wnieść odwołanie?

Odwołanie wnosi się do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, może mieć formę pisemną lub elektroniczną albo postać elektroniczną opatrzoną podpisem elektronicznym. Po wniesieniu odwołania do KIO, odwołujący zobowiązany jest do przekazania kopii odwołania zamawiającemu przed upływem terminu do wniesienia odwołania tak, aby mógł on się zapoznać z jego treścią przed upływem tego terminu.

Co powinno zawierać odwołanie?

Odwołanie obligatoryjnie powinno zawierać dokładne oznaczenie stron postępowania, określenie przedmiotu zamówienia, wskazania numeru ogłoszenia o zamówienia w przypadku zamieszczenia w Biuletynie Zamówień Publicznych lub publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, wskazanie podstawy wniesienia odwołania, czyli wskazanie czynności lub zaniechania czynności zamawiającego, która jest niezgodna z przepisami ustawy Pzp. Należy również podać zarzuty odwołania, czyli konkretne przepisy ustawy, których naruszenia dopuścił się zamawiający swoim działaniem lub zaniechaniem oraz opisać, na czym polegało ich naruszenie. W odwołaniu powinno się również znaleźć żądanie co do sposobu rozstrzygnięcia odwołania. Należy ponadto wskazać uzasadnienie wniesienia odwołania, czyli wskazać okoliczności prawne i faktyczne oraz poprzeć je dowodami. Do odwołania należy dołączyć dowód uiszczenia wpisu od odwołania w wymaganej wysokości oraz dokument potwierdzający umocowanie do reprezentowania odwołującego.

Co po złożeniu odwołania?

Zamawiający, który otrzymał odwołanie, zobowiązany jest do przekazania jego kopii innym wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu przetargowym w terminie 2 dni od daty jego otrzymania. W przypadku, gdy odwołanie dotyczy treści ogłoszenia o zamówieniu lub dokumentów zamówienia, zamawiający zamieszcza jego kopie na stronie internetowej prowadzonego postępowania tam, gdzie zostały umieszczone pozostałe dokumenty zamówienia.

Wykonawcy po otrzymaniu kopii odwołania, mogą w terminie 3 dni od daty jego otrzymania, zgłosić przystąpienie do postępowania odwoławczego wskazując stronę, do której przystępują oraz interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępują. Takie zgłoszenie powinno zostać doręczone prezesowi Izby, a jego kopia doręczona zamawiającemu i odwołującemu.

Wykonawca, który wniósł odwołanie, może je w każdej chwili wycofać. Zamawiający, który otrzymał odwołanie, jeśli uzna zarzuty w nim podniesione za zasadne, może je uwzględnić, co doprowadzi do umorzenia postępowania odwoławczego. Do uwzględnienia odwołania przez zamawiającego dojdzie w sytuacji, gdy dostrzeże on w prowadzonym przez siebie postępowaniu nieprawidłowości i będzie chciał je naprawić.

W jakim terminie Izba rozpatruje odwołanie?

Izba rozpoznaje odwołanie w terminie 15 dni od dnia jego doręczenia prezesowi Izby. Odwołanie rozpoznawane jest na jawnej rozprawie, a wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania odwoławczego. Izba może uwzględnić odwołanie w całości lub części, jeśli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy Pzp, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania, lub stwierdzi niezgodność projektowanego postanowienia umowy z wymaganiami wynikającymi z przepisów ustawy.

Uwzględniając odwołanie Izba, może nakazać zamawiającemu wykonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego albo nakazać unieważnienie czynności zamawiającego, lub nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy bądź jego usunięcie, jeżeli jest niezgodne z przepisami ustawy. Jeśli umowa w sprawie zamówienia publicznego została już zawarta Izba, uwzględniając odwołanie, może unieważnić umowę albo unieważnić umowę w zakresie zobowiązań niewykonanych i nałożyć karę finansową w uzasadnionych przypadkach.

Jeżeli wykonawca lub zamawiający stwierdzi, iż nie zgadza się z wrogiem Krajowej Izby Odwoławczej, ma prawo złożyć skargę do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Jak możemy zauważyć, złożenie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej może na pierwszy rzut oka wydawać się procesem dość skomplikowanym. Jednak czasami jest to jedyna szansa, aby wskazać zamawiającemu popełnione przez niego błędy, a tym samym zyskać szansę na otrzymanie zamówienia publicznego.