Jednym z popularnych warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia jest ten dotyczący sytuacji finansowej danego wykonawcy, który to ma na celu weryfikację, czy wykonawca posiada odpowiednią zdolność finansową do realizacji zamówienia z własnych środków przed uzyskaniem wynagrodzenia od zamawiającego.
Najczęściej sytuacja finansowa danego wykonawcy jest weryfikowana poprzez wskazanie określonej sumy pieniężnej, którą wykonawca ma posiadać, lub posiadać zdolność kredytową w takiej wysokości.
- 8 rozporządzenia Ministra Rozwoju Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, wskazuje, iż podmiotowym środkiem dowodowym, który potwierdza sytuację finansową wykonawcy, jest informacja banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej potwierdzające wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy, w okresie nie wcześniejszym niż 3 miesiące przed jej złożeniem.
Wydawać by się mogło, że ten niepozorny przepis nie może budzić jakichkolwiek wątpliwości interpretacyjnych, a jednak …
Mianowicie w związku z takim, a nie innym brzmieniem ww. przepisu, wykonawcy, którzy chcą zaprezentować posiadane saldo na rachunku bankowym celem wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu, przedstawiają zaświadczenie wystawione przez bank (lub SKOK) albo samodzielnie wygenerowany plik ze strony internetowej banku potwierdzający posiadane saldo. O ile co do prawidłowości oraz wiarygodności dokumentu wystawionego przez bank zastrzeżeń się nie podnosi, o tyle, co do samodzielnie wygenerowanego dokumentu pojawiają się już schody.
W wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 kwietnia 2018 r., w sprawie o sygn. akt: KIO 599/18:
„Izba podziela argumentację odwołującego w tym zakresie i przyznaje jemu rację na okoliczność, że o zdolności finansowej wykonawcy może stanowić wydruk internetowy z jego konta potwierdzający stan środków na dany dzień, co nie wymaga podpisu przedstawiciela banku. Powyższe ogranicza się do zdolności finansowej z wyłączeniem zdolności kredytowej w przypadku braku środków na koncie bankowym wykonawcy. Reasumując Izba podziela stanowisko odwołującego co do bezpodstawności twierdzenia o konieczności pieczęci i podpisu pracownika banku na wydruku z konta wykonawcy potwierdzającym stan środków finansowych na jego koncie”.
Analogiczne stanowisko zawarto w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 1 czerwca 2018 r., w sprawie o sygn. akt KIO 941/18.
Niestety stanowisko to nie jest jednolite i w orzecznictwie KIO odnotowano również stanowisko przeciwne, iż wykazanie warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności finansowej co do posiadanych środków nie jest możliwe poprzez wygenerowanie samodzielnie pliku z rachunku bankowego. W wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 3 stycznia 2017 r., w sprawie o sygn. akt: KIO 2391/16, KIO 2392/16, wskazano, iż:
„Bezsprzecznie wykonawca R. P. K. w dokumentacji oferty tytułem wykazania zdolności ekonomiczno-finansowej realizacji zamówienia zawarł wydruki z systemu komputerowego banków C. Polska S.A. oraz V. Bank D. wygenerowane w dniu 13 sierpnia 2016 r. o posiadanych lokatach.
Dokumenty te nie są zgodne z wymaganiami SIWZ, ani z treścią § 1 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia w sprawie rodzaju dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich dokumenty te mogą być składane. Celem wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu wykonawca ten winien przedstawić „informację, opinię, lub zaświadczenie” pochodzące z banku, a nie samodzielnie wygenerowany wydruk — zestawienie lokat. Bez znaczenia pozostaje, że dane zawarte w takiej informacji mogłyby się pokrywać z treścią wydruku z systemu bankowego, który nie wymaga podpisu pracownika banku. Przepisy § 1 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia w sprawie rodzaju dokumentów…, powielone w obowiązującej SIWZ dla postępowania — stanowią samodzielną podstawę wyznaczającą rodzaj i formę dokumentu w zakresie wykazania zdolności ekonomiczno-finansowej do realizacji zamówienia i nie odsyłają w tym zakresie do uregulowań Prawa bankowego”.
Z wnikliwej analizy orzecznictwa KIO wynika, iż dominuje pierwszy z poglądów o dopuszczalności samodzielnego wygenerowania dokumentu potwierdzającego posiadane saldo. Stanowisko to uznać należy za uzasadnione, biorąc pod uwagę dość liberalne ujęcie rzeczonej kwestii w rozporządzeniu, które posługuje się szerokim pojęciem „informacji banku lub SKOK”. Niemniej w związku z niejednolitym orzecznictwem KIO w tym zakresie, wykonawcom należy zarekomendować daleko posuniętą ostrożność i zwracanie się do banków o wystawienie dokumentów potwierdzających wysokość posiadanych środków pieniężnych na rachunku bankowym. Niewątpliwie jest to opcja zawsze bardziej wiarygodna, którą trudno będzie zakwestionować.
Michał Szczęsny, Radca Prawny Dział Prawa Zamówień Publicznych Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy.
Radca prawny przy OIRP Katowice. Specjalista z zakresu prawa zamówień publicznych i prawa cywilnego. Z zamówieniami publicznymi związany od początku swojej kariery zawodowej. Doświadczenie zawodowe zdobywał doradzając zarówno zamawiającym jak i wykonawcom. Był odpowiedzialny za kontrolę postępowań o udzielenie zamówień publicznych finansowanych ze środków UE w ramach prowadzonych audytów, a także brał czynny udział w obsłudze prawnej przy realizacji projektów infrastrukturalnych. Posiada również doświadczenie w reprezentacji Klientów przed sądami powszechnymi oraz Krajową Izbą Odwoławczą. Autor publikacji prawnych.