Ustawa z dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień publicznych (dalej jako: „PZP”) nałożyła nowe obowiązki nie tylko na zamawiających publicznych, ale również na wykonawców, którzy praktykują składanie ofert w ramach konsorcjum.
Artykuł powstał we współpracy z Partnerem Kancelarią Sadkowski i Wspólnicy. Poniższy artykuł przygotował dla Państwa radca prawny Michał Szczęsny.
Zgodnie z art. 117 ust. 2 – 4 PZP:
- Warunek dotyczący uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o którym mowa w art. 112 ust. 2 pkt 2, jest spełniony, jeżeli co najmniej jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia posiada uprawnienia do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej i zrealizuje roboty budowlane, dostawy lub usługi, do których realizacji te uprawnienia są wymagane.
- W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia mogą polegać na zdolnościach tych z wykonawców, którzy wykonają roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane.
- W przypadku, o którym mowa w ust. 2 i 3, wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia dołączają odpowiednio do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty oświadczenie, z którego wynika, które roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy.
Istotę nowego obowiązku reguluje art. 117 ust. 4 PZP, który wskazuje, iż w pewnych przypadkach, konsorcjanci (i tylko konsorcjanci, a nie wykonawcy występujący indywidualnie, bądź powołujący się na zasoby podmiotu trzeciego), muszą złożyć oświadczenie w trybie art. 117 ust. 4 PZP, wskazujące, które prace zostaną wykonane przez poszczególnych konsorcjantów.
Celem ww. przepisu jest umożliwienie zweryfikowania zamawiającemu, już na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, czy w przypadku konsorcjów, zamówienie zostanie faktycznie zrealizowane przez podmiot, który spełnia postawione warunki udziału w postępowaniu i czy zawiązanie konsorcjum nie ma wyłącznie charakteru pozornego (na zasadzie, iż jeden konsorcjant wykazuje spełnienie warunku udziału w postępowaniu, a drugi, który takiego doświadczenia nie ma, w całości, samodzielnie zrealizuje zamówienie publiczne, bez udziału wykonawcy, który wykazał spełnienie warunku udziału w postępowaniu).
Jak wynika więc z powyższego, złożenie wspomnianego oświadczenia aktualizuje się wyłącznie w sytuacji, gdy w danym postępowaniu wymagane są warunki udziału w postępowaniu. Jeżeli ich nie postawiono, co nie jest obowiązkiem zamawiającego, to wówczas takiego oświadczenia nie należy składać, nawet jeżeli oferta zostaje złożona przez konsorcjum.
Należy pamiętać, że konsorcjanci składają komentowane oświadczenie tylko w sytuacji, gdy warunek udziału w postępowaniu dotyczy:
- uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej;
- wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia.
Jeżeli więc warunek dotyczy np. sytuacji finansowej wykonawcy, czy też posiadanego potencjału technicznego w postaci np. liczby maszyn, oświadczenia takiego się nie składa, nawet gdy ofertę składa konsorcjum.
Nadto należy pamiętać, że w przypadku, gdy warunek dotyczy uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, oświadczenie to muszą złożyć konsorcjanci, bez względu na to czy przedmiotem (rodzajem) zamówienia są dostawy, usługi, czy też roboty budowlane.
Okoliczność ta wygląda inaczej w przypadku, gdy warunek udziału w postępowaniu dotyczy wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia. Wówczas obowiązek złożenia oświadczenia w tym zakresie ciąży na konsorcjantach, tylko jeżeli przedmiot (rodzaj) zamówienia to usługi lub roboty budowlane. Oznacza to, iż jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, np. na dostawę leków, czy sprzętu medycznego, postawiony jest warunek udziału w postępowaniu w postaci doświadczenia polegającego na realizacji określonej liczby dostaw (czy też kwalifikacji zawodowych, bądź wykształcenia), to wówczas oświadczenia w trybie art. 117 ust. 4 PZP nie należy składać.
Komentowane oświadczenie powinno zostać złożone już wraz z ofertą. Możliwym jest jednak uzupełnienie tego dokumentu, czy też poprawienie, a nawet wyjaśnienie. Jak wynika z jednej z opinii Urzędu Zamówień Publicznych, komentowany dokument należy traktować jako podmiotowy środek dowodowy, co oznacza, iż względem z niego znajduje zastosowanie art. 128 PZP, który przewiduje możliwość uzupełnienia, poprawienia czy wyjaśnienia danego podmiotowego środka dowodowego.
Komentowane oświadczenie należy opatrzyć odpowiednim podpisem elektronicznym przewidzianym dla danego postępowania w zależności od jego wartości szacunkowej.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani szczegółowymi informacjami w odniesieniu do wskazanego powyżej zagadnienia, uprzejmie prosimy o kontakt.
Michał Szczęsny, Radca Prawny
Dział Prawa Zamówień Publicznych Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy
Michał Szczęsny, radca prawny przy OIRP Katowice. Specjalista z zakresu prawa zamówień publicznych i prawa cywilnego. Z zamówieniami publicznymi związany od początku swojej kariery zawodowej. Doświadczenie zawodowe zdobywał doradzając zarówno zamawiającym jak i wykonawcom. Był odpowiedzialny za kontrolę postępowań o udzielenie zamówień publicznych finansowanych ze środków UE w ramach prowadzonych audytów, a także brał czynny udział w obsłudze prawnej przy realizacji projektów infrastrukturalnych. Posiada również doświadczenie w reprezentacji Klientów przed sądami powszechnymi oraz Krajową Izbą Odwoławczą. Autor publikacji prawnych.